مجله حامی نو

در سال ۱۹۶۶ حسین امانت دانشجوی ۲۴ ساله دانشگاه تهران با شرکت در یک رقابت ملی شروع زندگی حرفه‌ای خود را پایه‌ریزی کرد. قرار بود در این رقابت طراحان یک نماد ملی ایرانی و اسلامی را که نشان از ایرانی مدرن داشته باشد طراحی کنند.

حسین امانت با طرح خود که همان میدان بزرگ آزادی بود به معماری ایران سلامی دوباره کرد و توانست خود را در آغاز جوانی به معماری با مقیاس جهانی تبدیل کند.

طرح‌های برجسته حسین امانت در دیگر کشورها نظیر چین، آمریکا، کانادا مورد استقبال قرار گرفته و به مرحله اجرا رسیده‌اند. طرح‌های حسین امانت را بیشتر به دلیل پیوند معماری کلاسیک غربی با روح معماری شرقی می‌شناسند. تزئین ساختمان با استفاده از سنگ از دیگر مشخصه‌های معماری حسین امانت است.

این معمار در دفتر کارش در کانادا مشغول به کار در طرح‌ها و پروژه‌های بین‌المللی خود است. وی از سال ۱۹۸۰ به عنوان یک شهروند کانادایی در کانادا زندگی می‌کند.

از دیگر سازه‌های طراحی شده به دست وی می‌توان به این موردها اشاره کرد:

ساختمان سازمان ميراث فرهنگی - تهران- ايران- ۱۳۶۳

هدف از برپايی اين مركز حفظ و ارتقای ميراث فرهنگی ايران است و در آن فضاهايی برای برپايی كلاس‌های استادان در كنار شاگردان‌شان تعبيه شده و هم‌چنين هنرمندان و طراحان در آن به فعاليت‌های هنری می پردازند. در اين مركز، هنرمندان و متخصصان صنايع دستی در كنار هم به فعاليت می پردازند تا محصولات و آثار جديدی خلق كنند و به حفظ، احيا، و پيشرفت صنايع دستی و هنرهای زيبای سنتی ايرانی كمك ‌كنند. اين مركز هم‌چنين شامل فروشگاه، فضاهای مخصوص نمايش آثار، گالری، سالن كنفرانس، تماشاخانه روباز، فضاهای اداری، و فروشگاه‌ چاپ و فروش آثار هنری است.

طراحی اين مجموعه برگرفته از سنت معماری پيش از اسلام، هم در روح طراحی و هم نظم هندسی، است و در عين حال در طراحی آن به طور كامل به كاركردهای معاصر و تكنولوژی ساخت و ساز توجه شده است. با توجه به طبيعت و ماهيت اين مجموعه و همخوانی كه در محيط شهری ايران بين فضای معماری صنايع دستی وجود دارد چنين انتخابی به نظر منطقی و مناسب می رسد. حياط ورودی كه در وسط آن يك استخر زيبا و جذاب وجود دارد، بزرگ‌ترين حياط از چهار حياط اين مجموعه است كه به هم راه دارند و يادآور باغ‌های ايرانی است.

اين حياط به يك فضای ورودی كه دارای سقف گنبدی شكل و بسيار مرتفع است منهتی می شود كه در امتداد آن يك فضای فروشگاهی طاق‌دار وجود دارد كه در آن صنايع دستی و محصولاتی كه توسط هنرمندان همين مركز توليد شده است به فروش می رسند. در بخش ديگر اين مجموعه يك تالار ورودی وجود دارد كه طراحی آن از پلان بازارهای سنتی الهام گرفته شده است و به قلب مركز اين بنا منتهی می شود كه سالنی است كه در آن نمايشگاه‌ها و رويدادهای فرهنگی و هنری برگزار می شوند. كارگاه‌ها در دو وجه اين تالار ورودی قرار گرفته‌اند و منظره حياط بيرونی در آن‌ها كاملا مشخص است. نورگيرهايی كه در راس گنبدها قرار گرفته‌اند نور مورد نياز هنرمندان برای انجام كارهای هنری و آموزش و هنرآموزان را تامين می كنند.     

دانشگاه صنعتی شریف - تهران- ایران- ۱۳۵۴

این مجموعه شامل كلاس‌های عمومی برای برگزاری كلاس‌های درس، آمفی تئاترها، یك كتابخانه، و چندین ساختمان برای رشته‌های مختلف است. هدف طراح در معماری این دانشگاه خلق فضایی سیال، جا دادن فضاهای مورد نیاز یك دانشگاه به اقتصادی‌ترین شكل ممكن، و در نهایت به چشم آمدن ساختمان‌های آن در كم‌ترین زمان ممكن است. ساختمان‌های این مجموعه به گونه‌ای در كنار هم قرار گرفته‌اند تا حیاط‌هایی بسته (حیاط‌های داخلی چهارگوش) ایجاد شود كه این حیاط‌ها از طریق ستون‌ها و طاق‌ها از هم جدا می‌شوند و مرز بین آن‌ها مشخص می‌شود. این فضاها با ساختمان‌ها تركیب می‌شوند كه چنین ایده‌ای كاملا شبیه مدارس سنتی ایرانی است.

شهرك تفریحی دریاكنار - دریاكنار، ایران- ۱۳۵۹

این شهرك ساحلی ۱۵۰ هكتاری كه در حاشیه دریاچه خرز ساخته شده دارای ۱۵۰۰ ویلای كوچك و گستره وسیعی از امكانات تفریحی است. این منطقه دارای آب و هوای خاصی، برای مثال بادهای مخالف، است و این مسئله در طراحی هر كدام از ساختمان‌ها و نیز گسترش و حفظ و نگهداری فضا سبز مورد توجه قرار گرفته است. در این مجموعه تركیبی از فضاهای تفریحی با امكانات مختلف، پارك‌‌ها، و امكانات خدماتی به كار گرفته شده و دسترسی به همه آن‌ها فقط با چند دقیقه پیاده‌روی امكان‌پذیر است. فضاهای كناری ساختمان‌ها، چیدمان خانه‌ها، و طراحی منظره این شهرك به گونه‌ای انجام شده است تا خانه‌ها رو به منظره دریا، زمین‌های سبز، و كوه‌ها قرار گیرند.  شهرک دریاکنار یک شهرک ساحلی مسکونی-تفریحی است که در امتداد دریای خزر و ۵ کیلومتری شهرستان بابلسر در مسیر بابلسر به فریدون‌کنار قرار دارد.

طراحی فضای باز و ویلاهای آن متاثر از معماری غربی است. این شهرک مسافتی بیش از ۷/۲ کیلومتر درازای ساحل دریای خزر را به خود اختصاص داده و مساحت کل آن حدود ۱/۳ کیلومتر مربع یا بیش از ۳۰۰ هکتار است. دریاکنار از ۱۹ خیابان تشکیل شده و طول خیابان ورودی شهرک یا خیابان یکم معادل ۲/۱ کیلومتر و فاصله خیابان یکم تا خیابان هفدهم برابر با ۸/۱ کیلومتر است. این شهرک به دلیل واقع شدن در مجاورت دریای خزر و داشتن فضاهای سبز انبوه و محیط خانوادگی دلچسب، معروف شده ‌است. جاده‌های هراز، فیروزکوه، و کناره نیز امکان مسافرت‌های بین شهری را برای ساکنان شهرهایی چون تهران، ساری، بابل، و غیره فراهم نموده و اکثر مالکان و مستاجران آن، ایام تعطیل به خصوص عید نوروز و فصل تابستان را در آنجا سپری می‌کنند.

خیابان‌های زوج شهرک به دریا می‌رسد که با سنگ‌هایی بزرگ پوشیده شده ‌است. در آخر خیابان یکم این شهرک، رستوران، مغازه‌ها و سرگرمی‌های گوناگون به همراه صندلی‌های ساحلی برای مردم در نظر گرفته شده ‌است. خیابان‌های ششم و هفدهم دریا کنار به ساحل شنا مرتبطند که دارای نجات غریق نیز هستند.

دانشكده مدیریت كسب و كار دانشگاه تهران - دانشگاه تهران، ایران- ۱۳۵۹

رشد صنعت كسب و كار و تجارت بین‌المللی در ایران در دهه ۱۳۵۰ باعث شد تا دانشگاه تهران دست به احداث دانشكده مدیریت كسب و كار بزند. این دانشكده دارای چهار بلوك با كاربردهای متفاوت شامل اتحادیه دانشجویان، مطالعات دوره كارشناسی، مطالعات دوره تحصیلات تكمیلی، یك كتابخانه، سالن‌های كنفرانس، و كلاس‌های كوچك درس است. مركز اصلی فعالیت‌های این مجموعه حیاط مركزی (حیاط داخلی چهارگوش) نام دارد كه در طراحی آن از نمونه‌هایی از دانشكده‌های سنتی مختلف در كشورهای خاورمیانه الهام گرفته شده است.

چیدمان ساختمان و حیاط‌ها از ریتم، هندسه، و نظم معماری پیش از اسلام پیروی می‌كند. این دانشكده دارای دو در اصلی است كه یكی در قسمت شرقی و دیگری در قسمت غربی آن قرار دارد. ورودی‌های این دانشكده به گونه‌ای طراحی شده‌اند تا گسترش این مجموعه در آینده به راحتی امكان‌پذیر باشد. به دلیل مسائل بوم شناختی، ساختمان این دانشكده رو به جنوب ساخته شده است و دیوارها دارای سایه‌بان‌هایی هستند كه از ورود مستقیم نور به داخل فضاها جلوگیری می‌كند.

بنای یابودی برای شهر تهران - برج آزادی - تهران، ایران- ۱۳۵۰

برج آزادی به منظور نمایش تمدن و فرهنگ ایرانی و نیز ایجاد یك ورودی خاص و زیبا برای شهر تهران ساخته شد. این برج اكنون تبدیل به مهم‌ترین نشانه تصویری ایران شده كه بسیاری از جشن‌ها، اجتماعات مردمی، رویدادهای فرهنگی، و فعالیت‌های هنری در آن انجام می‌شود. این مجموعه دارای آبشارها و مناظری است كه دارای الگوهای مشابه طراحی با باغ‌های سنتی ایرانی هستند. این برج از پایه بتنی و چارچوب آن از سنگ مرمر مستحكم و مصالح غیرسازه‌ای ساخته شده است. در زمان ساخت (۱۳۵۰) استفاده از تكنیك‌های ساخت و به كارگیری كامپیوتر برای تعیین و تعریف سطوح درهم تنیده در نوع خود بی‌نظیر بود. این برج هم‌اكنون یكی از معروف‌ترین و مهم‌ترین سازه‌های ایرانی و مهم‌ترین مكان برای گردهمایی‌های شهری است. هم‌چنین در زیر این برج یك موزه قرار دارد كه در آن آثار مربوط به تمدن ایرانی به نمایش گذاشته می‌شود.  

برج آزادی در ایران، نمونه‌ای از نماد و نشانه‌های شهری است که معماری شاخص آن، تلفیق طاق‌های معماری پیش از اسلام (دوره هخامنشیان و ساسانیان) و بعد از اسلام و تبدیل آن به نمادی زیبا به لحاظ معماری است. در این طرح، معمار حتی به جزئیات اجرای بنا و نحوه چیدمان سنگ‌های نما دقت وافری مبذول داشته تا در نهایت جزء جزء اجزا به کل واحدی بدل شوند. بر پایه نظرسنجی‌های انجام شده اکثریت شهروندان تهرانی برج آزادی را به عنوان نماد شهر تهران معرفی کرده‌اند

• مطلب بعدی :
  چرا ″طعم شیرین خیال″ را باید دید؟
• مطلب قبلی :
  مناره و کارکردهای آن در تاریخ اسلام